Yükseköğretim Kurulu 2024 Raporu: İş Bulma Süresi Düşerken Doktora Mezunları Artıyor

ANKARA, (DHA) – Yükseköğretim Kurulu’ndan (YÖK) 2024 Raporu

Yükseköğretim Kurulu, ‘Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2024’ü yayımladı. Bu rapora göre, Türkiye’deki üniversitelerden mezun olan öğrencilerin yurt içinde iş bulma süresi, 2022 yılına göre azalarak 2023 yılında ortalama 4,5 ay olarak belirlendi. YÖK, üniversiteleri çeşitli kriterlere göre değerlendirerek yükseköğretime yaptıkları katkı ve sağladıkları gelişmeleri ortaya koydu. Rapor, Yükseköğretim Bilişim Sistemi (YÖKSİS) veri tabanı ile kamu ve bağımsız kaynaklardan toplanan verilerle hazırlandı. Türkiye’deki 201 üniversite, 64 göstergeye göre incelendi.

Yurt İçi İş Bulma Süresi Düşüş Gösterdi

2023 yılında üniversitelerden mezun olan öğrencilerin yurt içindeki ilk iş bulma süresi, 2022 yılındaki 6,4 ay süresinden 4,5 aya geriledi. Bu durum, yükseköğretim sisteminin iş gücü pazarına entegrasyonunu gösteriyor.

Doktora Mezunları Artıyor

Üniversitelerin doktora programlarından mezun sayısı, 2022 yılında 11 bin 290 iken, 2023’te 13 bin 561’e yükseldi. Bu artış, Türkiye’nin araştırma ve geliştirme kapasitesinin güçlendiğini ortaya koyuyor.

Uluslararası Öğrenci ve Öğretim Elemanı Sayısında Artış

2022 yılında Times Higher Education (THE) sıralamasında Türkiye’den 58 üniversite yer alırken, bu sayı 2023 yılında 75’e yükseldi. Quacquarelli Symonds (QS) sıralama sisteminde ise 2022’de 24 üniversite bulunurken, 2023 yılında bu sayı 25’e çıktı. THE’da 3, QS’te ise 2 Türk üniversitesi, dünyanın ilk 500 üniversitesi arasına girmeyi başardı. Türkiye’deki üniversitelerde uluslararası öğrenci oranı yüzde 6,23’ten yüzde 7,1’e, uluslararası öğretim elemanı sayısı ise üniversite başına 13,2’den 16,6’ya çıktı.

Patent Başvurularında Önemli Başarılar

2022 yılında endeksli dergi ve kitaplarda Türkiye’deki kurum adresli yayın sayısı 87 bin 355 iken, bu sayı 2023’te 89 bin 334’e yükseldi. 2023 yılında Türkiye’deki 188 üniversite, endeksli dergi ve kitaplarda ulusal iş birlikli yayın ortalaması yüzde 52 seviyesinde gerçekleşti. Üniversite-sektör iş birliğiyle yapılan yayınların oranı artarken, 63 üniversitenin yayınlarına yapılan atıf sayısı dünya ortalamasının üzerinde oldu. 2023 yılında 144 üniversitede 2 bin 389 patent, faydalı model veya tasarım başvurusu yapıldı ve bunlardan 1096’sı olumlu sonuçlandı. Olumlu sonuçlanan patent sayısında geçen yıla göre yüzde 30’a yakın bir artış kaydedildi.

Akredite Edilen Program Sayısı Artıyor

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen ulusal ve uluslararası proje sayısı 35 bin 519 olarak kaydedildi. Ayrıca, TÜBİTAK tarafından öğrencilere, öğretim elemanlarına ve araştırmacılara verilen ulusal ve uluslararası burs sayısı 28 bin 911 olarak gerçekleşti. Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından akredite edilen lisans programı sayısı, 2023’te 965’ten 1209’a yükseldi.

Sosyal Sorumluluk Projeleri Yaygınlaşıyor

Türk üniversiteleri toplamda 4 bin 827 sosyal sorumluluk projesi yürütürken, sosyal entegrasyon ve kapsayıcılığa yönelik 8 bin 763 faaliyet gerçekleştirdi. Öğrenciler tarafından yürütülen sosyal sorumluluk projelerinin sayısı 10 bin 75 olarak belirlendi. Yaklaşık 2 milyon öğrenci, üniversite kulüplerinde aktif görev alırken, 15 bin 194 öğrenci sosyal sorumluluk projelerine katılarak topluma katkı sağladı. 98 üniversiteden 337 öğrenci topluluğu, uluslararası kuruluşlara üyelikleri ile global düzeyde etkileşimde bulundu.

Yükseköğretim Kurulu Başkanı’nın Değerlendirmesi

Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, raporun sunuş yazısında yükseköğretimin gelecekte çözüm arayacağı konular arasında hızla gelişen teknoloji, iklim ve çevre sorunları, küresel çatışmalar ve ekonomik krizler gibi meselelerin bulunduğunu belirtti. Özvar, “Yükseköğretim, değişimin, dönüşümün ve yeniliğin yoğun olduğu dinamik bir alandır. Eğitimde, araştırmada ve her türlü hizmette mükemmeliyet sağlamak, Yükseköğretim Kurulu olarak öncelikli hedeflerimizdendir” dedi.

Özvar ayrıca, “Dijitalleşmeyle birlikte öğretim süreçleri daha etkileşimli hale gelmiştir. Öğrencilerin öğrenme materyallerine erişimi kolaylaşmış ve dijital platformların çeşitlenmesi yeni dinamikler ortaya çıkarmıştır. Özellikle yapay zeka alanındaki gelişmeler, yükseköğretimde derin etkilere neden olmuştur” ifadelerini kullandı.

2024-2025 eğitim öğretim yılı için 73 yeni ön lisans ve lisans programı açıldığını belirten Özvar, “Bu programlar, istihdam odaklı bir anlayışla geleceğin meslekleri göz önünde bulundurularak planlanmıştır. Öğrenciler tarafından yoğun ilgi gören bu programlar, ülkemizin yapay zeka alanındaki küresel rekabette güç kazanmasına katkı sağlayacaktır” şeklinde konuştu.